Klokkuspælið

Ein søgn veit at siga, at fyri langari tíð síðan fanst ein løgin kirkja í einum landi langt burturi. Kirkja stóð uppi á einum bakka mitt í býnum. Hon var av vakrastu halgidómum. Hválvið var gjørt av kampsteinum og altarið prýtt við marmor. Tornið var so høgt, at tú sá spírið dagsferð burtur. Urgan var so veldugt og tónarnir so øðiligir, at tá ið spælt var á hana, hildu fólk í býnum at stormur var úti, so tey skundaðu sær at lata bæði vindeygu og hurðar aftur.
 
Men tað løgna við hesum dýrabara bygningi var kortini klangurin frá kirkjuklokkunum. Umfrant hetta, so vistu fólk við vissu, at uppi í høga torninum var ein klokkuspæl. Tað hevði veri har heilt frá tí at kirkjan var bygd. Eitt vóru fólk samd um, hóast tey sjálv ongantíð høvdu hoyrt klokkuspælið, at vakrari tónleikur kundi ikki hugsast at náa eitt mannaoyra, enn tann frá hesum klokkuspæli, tað var sum at lýða á eitt kór av Guðs heilagu einglum hina fyrstu jólanátt.

Men nú hevði klokkuljóðið ikki veri at hoyrt í mong mong ár. Ein gamal maður, sum búði nærindis kirkjuni, visti at siga, at mamma hansara hevði hoyrt klokkuspælið, tá ið hon var barn. Tað var alt, sum fólk vistu.
 
Versligerðingin hevði fingið vald á fólkinum í býnum, so tey gingu ikki longur í kirkju. Men gamal sigur var kortini í býnum, at jólaaftan fóru øll, stór sum smá, ung sum gomul í kirkju at geva eina gávu til lítla Jeesubarnið. Eisini kongur kom í kirkju jólaaftan. Og sagt var, at tá ið størsta og dýrasta gávan varð løgd á altarið, skuldi klangurin frá klokkuspælinum blanda seg við tónarnar frá urguni og sangkórinum. Men enn hevði eingin gáva veri so stór og dýr, at hon megnaði at fáa fram vakra tónleikin frá klokkuspælinum.

Fyri tað mesta vóru tað tey ríku, ið trokaðu seg fram at altarinum, og sum royndu at vinna á hvørjum øðrum við dýrum gávum. ”Kanska fer tað vakra klokkuspælið at ringja, tá ið eg leggi mína gávu í altari,” var einasti tanki, ið fylti hin einastaka. Men tað var hvørja jólaaftan bara dunið frá vetrarstorminum, ið tey hoyrdu uppi í høga torninum, hóast gudstænastan var bæði hátíðarlig og gávurnar stórar.
 
Í einum lítlum býi nærindis, búðu tveir smádreingir, Petro og lítli beiggi hansara. Í klárum veðri kundi teir hóma tornið á tí undursomu kirkjuni. Smádreingirnir høvdu ikki hoyrt so nógv um tað sjálvsama og vakra klokkuspælið; men teir kendu væl tað vøkru guðstænastuna jólaaftan, og teir høvdu nú lagt eina ætlan at vera við til hátíðarligu festina.

”Eingin kann hugsa sær alt tað fína og vakra, sum ein fær at síggja og hoyra” segði Petro við lítla beiggja sín. ”Eg havi eisini hoyrt um, at av og á kemur Jesusbarnið sjálvt niður og vælsignar guðstænastuna. Hugsa tær, um vit kundu sæð tað!”
 
Jólaaftan kom við kulda og kava, flykrurnar dansaðu í luftini. Petro og lítli beiggi hansara fóru týðliga seinnapartin hond í hond heimaífrá, og tá ið tað byrjaði at skýma, sóu teir ljósini í teimum mongu húsunum í býnum. Komnir til býarportrið fingu teir eyga á okkurt svart, sum lá í kavanum tætt við vegin. Teir nærkaðust varisliga fyri at hyggja, hvat hetta var. Tað vísti seg at vera ein gomul, fátæk kona, ið av møgi var sokkin niður í kavan við vegjagaran, og har var hon sovnað.

Men Petro var nóg stórur at skilja, at var konan liggjandi har, hevði hon ongantíð vakna aftur. Hann legði seg tí á knæ við lið hennara og royndi at vakja hana. Hann rysti í hana og togaði í armarnar, sum vildi hann hjálpa henni á føtur. So hugdi hann at henni eina løtu uttan at siga eitt orð, síðan reisti hann seg upp og segði: ”Nei, hetta gongur ikki, lítli beiggi. Tú má fara einsamallur, og eg má vera eftir og royna at vakja hana.” Fara einsamallur,” rópti litli drongurin. ”Og tú sleppur ikki at síggja ta stóru jólafestina?” Petro stríddist at halda tárinum aftur.

”Beiggi, hygg eftir hesi neyðars konu. Hon fer at frysta íhel, um eingin hjálpir henni. Øll fólk í býnum eru farin í kirkju; men tá ið tú kemur aftur, kann tú biðja onkran koma at hjálpa okkum. Eg fari at halda fram at rysta og toga í hana, so at hon ikki doyr, ja, eg kann kanska fáa hana at eta eitt sindur av matpakkanum, eg havi í lummanum. Vit nýtast ikki báðir tveir at missa guðstænastuna. Tað er betri, at tað eri eg enn tú” segði hann við lítla beigga sín. ”Men nú kann tú hoyra fyri okkum báðar. Eg haldi, at Jesusbarnið veit, hvussu inniliga fegin eg vildi fylgt tær. Hevði tú kundi sníkt teg stillisliga fram til altarið, uttan at vera í vegin fyri øðrum. Far so og legg henda silvurpeningin har sum eina lítla gávu frá mær.”

Lítli beiggi hansara stríddist við at halda tárini aftur. Men so skundaði hann sær einsamallur í kirkjuna, og Petro hoyrdi fótafetini longri og longri burtur.
 
Stóra kirkjan var hesa jólaaftan strálandi. Fólk teskaðu til hvønn annan, at kirkja teirra ongantíð hevði verið so vøkur. Tá ið teir yndisligu, hørðu tónarnir frá urguni ljóðaðu, og øll mannfjøldin sang, tá skulvu veggirnir, og lítli Petro har úti við býarportrið merkti eisini ristingarnar undir sær.

Tá ið guðstænastan var liðug, fóru øll, sum vildu geva Jesusbarninum eina gávu, fram til altarið. Nógvir stórir og ríkir menn gingu stoltir fram eftir tí breiða miðganginum við gávum sínum. Har komu fleiri við kostbarum juvelum, aðrir við kurvum fullum av gulli, tær vóru so tungar, at teir illa orkaðu at bera tær. At enda kom sjálvur kongur fram. Skuldi gáva hansara ikki megna at seta í gongd tær undursomu klokkurnar?

Øll sótu spent, og ein still vantan fylti kirkjuna, tá ið tey sóu kongin lyfta ta dýrabaru krúnuna av høvdinum og leggja hana á altarið. Teska var: ”Nú fara vit vissiliga at hoyra jólaklokkurnar ringja og klokkuspælið ljóma, tí nøkur líknandi gáva er ongantíð givin.”

Men einki hendi, har hoyrdist bara suðið frá vindinum uppi í torninum.

Fólk rystu undrandi við høvdinum. Nøkur hildu fyri: Tað er sum vit so mangan hava sagt, vit trúgu als ikki hasi søguni um klokkuspælið, og vit ivaðust í, um tað nakrantíð hevur veri at hoyrt.
 
Offurgongdin var av. Kórið byrjaði at syngja. Tá gevst urguleikarin brádliga at spæla. Øll eygu vóru vend móti gamla prestinum, ið stóð frammi við altarið. Hann lyfti upp hondina sum tekin um, at tað skuldi vera kvirt. Tað hoyrdist ikki eitt kys frá tí stóru mannfjøldini.

Kvirran var brotin, og stóra kirkjuhválvið fyltist av bleytum, klárum og reinum tónum. Tað var sum komu tónarnir úr tí fjara, og kortini vóru teir so týðiligir, og tónleikurin so yndisligur, at eingin áður hevði hoyrt nakað so vakurt. Viðhvørt vóru tónrnir høgir og ljósir, síðani djúpir og álvarsamir fyri til seinast líkasum at hvørva í tí fjara. Tað vóru jólaklokkurnar - klokkuspælið, sum aftur hevði ringt fyri mannabørnum her á foldum.

Øll mannfjøldin í kirkjuni sat við stórum spenningi. Eingin tordi at bróta ta hátíðarligu kvirruna. Men at enda reistust øll fjøldin og hugdu fram móti altarinum fyri at vita um tey kundu síggja ta stóru gávuna, sum hevði megnað at fáa tað tigandi klokkuspælið aftur at tóna.

Men har var einki, sum fjøldin legði merki til. Bara tey, sum stóðu fremst í kirkjuni sóu ein lítlan smádrong, sum varisliga sníkti seg oman úr kórinum, eftir at hava lagt silvurpengan frá lítla Petros á altarið sum eina gávu til Jesusbarnið.
 
Gleðilig jól
John S. Myllhamar